صعود به قله درفک از مسیر شیرکوه

کوهستان درفک یکی از جذاب‌ترین مسیرهای کوهنوردی ایران است چرا که ترکیبی از کوهپیمایی، جنگل‌نوردی و غارنوردی را در خود دارد. از طرفی صعود به قله آن، جزو برنامه‌های سخت محسوب نمی‌شود و برای هر سطحی از آمادگیِ جسمانی، راه‌حل مناسبی وجود دارد!

جنگل و قله درفک کجاست؟

اگرچه سماموس به ارتفاع ۳۷۱۶متر، بلندترین قله استان گیلان است اما درفک را می‌توان به عنوان شناخته‌شده‌ترین قله استان گیلان معرفی کرد.  صعود به قله درفک گیلان از سه مسیر اصلی و مشهور انجام می‌شود: سیبُن، شاه‌شهیدان و شیرکوه.

مسیر شماره یک: صعود از مسیر سیبن به قله درفک ساده است و مبدا حرکت روستایی به همین نام است. بخش زیادی از این مسیر جاده وجود دارد و به راحتی تا اروِناو می‌آید. در واقع کوهپیمایی شما می‌تواند از اروناو شروع شود تا قله حدود سه ساعت راه خواهید داشت!

مسیر شماره دو: مرسوم‌ترین راه صعود به درفک از شهر سیاهکَل و دِیلَمان و روستای شاه شهیدان است. این مسیر نیز ساده بوده و متاسفانه بخش زیادی از آن را جاده کشیده‌اند.

مسیر شماره سه: بدون شک زیباترین مسیر صعود به قله درفک از طریق این مسیر است که از رودبار و روستای شیرکوه شروع می‌شود. در این برنامه، شیرکوه مبدا صعود ما به درفک زیبا بود که گزارش آن را در ادامه می‌خوانید.

برای رسیدن به روستای شیرکوه از طریق اتوبان قزوین رشت، بلافاصله بعد از رودبار و با رسیدن به رستم‌آباد، وارد جاده توتکابُن شوید. در توتکابن، میدان اول را مستقیم رفته و بعد از حدود ۱ کیلومتر به یک سه‌راهی می‌رسید که باید به سمت چپ (شمال) ادامه دهید. کمی جلوتر به سه‌راهی دیگری می‌رسید که باید به راست منحرف شوید. این جاده شما را به روستای شیرکوه می‌رساند.

جنگل شیرکوه، زیباترین مسیر صعود به درفک رنگی

در روستای شیرکوه هنوز می‌توان مردم و خانه‌های روستایی با حال و هوای دلنشین گذشته را دید. اگر قهوه‌خانه باز بود حتما قبل از شروع حرکت، کنار مردان باصفای روستا بنشینید و چای قندپهلویتان را بخورید و خودروی خود را به اهالی روستا بسپارید.

برخی جوانان روستا به عنوان راهنمای کوهستان فعالیت می‌کنند و حتی بار و وسایل شما را تا محل اطراقتان می‌آورند.

شروع مسیر با شیب تندی همراه است و خیلی زود شما را از روستا جدا می‌کند و بالاتر از تمام روستاهای منطقه، دید کاملی به اطراف شیرکوه به شما می‌دهد. بخش ابتدایی مسیر، پوشش گیاهی انبوهی دارد و هر از چند گاهی نمای بازی را به شما می‌دهد تا مناظر اطراف را ببینید.

بعد از حدود ۳ ساعت پیمایش به لارنه می‌رسیم. دشتی ناهموار و باز که چند کلبه چوبی در اطراف آن دیده می‌شود. چوپان‌ها و گله گوسفندان یک به یک می‌آیند و می‌روند. در لارنه تا دلتان بخواهد جا برای نشستن وجود دارد. اینجا بهترین استراحت‌گاه دنیاست!

با عبور از لارنه به سمت جیرونی ادامه راه می‌دهیم. تقریبا کل مسیر جنگلی است و ما خوشبخت‌ترینیم که اکنون پاییز است.

کمپ شبانه در گوسفندسرای جیرونی

از لارنه تا جیرونی حدود ۳ ساعت دیگر زمان می‌برد و نهایتا به محل کمپ شبانه خود می‌رسیم. در بالادست گوسفندسرای جیرونی یک چشمه آب وجود دارد و فضای مناسبی برای برپایی چادر فراهم است.

البته یادآوری می‌کنم اینجا گوسفندسراست و باید با گوسفند و فضولات آن مشکلی نداشته باشید تا بتوانید راحت بخوابید!

صبح زود و پیش از طلوع آفتاب از کمپ جیرونی خارج می‌شویم با هدف قله درفک راهی می‌شویم. در این فصل (پاییز) هوای بسیار سردی را تجربه می‌کنیم که با پیداشدن اشعه‌های خورشید اوضاع بهتر می‌شود.

بعد از جیرونی به طرز عجیبی جنگل تمام می‌شود و بعد از چند درخت پراکنده در ابتدای مسیر، با پوشش گیاهی متفاوتی روبرو شدیم. راه طولانی‌تر از آن است که انتظار داشتیم و بعد از حدود ۴ ساعت به دهانه قله درفک می‌رسیم که شبیه به یک کاسه بسیار بسیار بزرگ است!

کاسه قله و غار یخی درفک

لبه شمالی کاسه قله درفک، دیواره بلند چندصد متری وجود دارد و در بیشتر روزها پوشیده از ابرهای متراکم است. اگر ابر نباشد، از آن بالا می‌توان دریای کاسپین را دید.

ارتفاع کاسه قله درفک گیلان حدود ۲۵۰۰متر است اما دور تا دور این کاسه، صخره‌های بلندی وجود دارد که می‌توان به آن‌ها صعود کرد. ارتفاع بلندترین نقطه کوهستان درفک ۲۷۰۵متر ثبت شده است.

اگر پیش از فصل سرما به درفک صعود کنید، بر روی کاسه قله چادرهای عشایر و دامداران زیادی را می‌بینید که درفک را بی‌شباهت به قله کرده‌ است. بر روی کاسه قله درفک، یک غار یخی وجود دارد که مسیر ورودی دشوار و خطرناکی دارد. دامداران منطقه از این غار به عنوان یخچال خود استفاده می‌کنند و گوشت و مواد فاسدشدنی خود را در آن نگهداری می‌کنند.

یکی از تفاوت‌های اصلی جبهه جنوب غربی که از شیرکوه شروع می‌شود با سایر مسیرهای درفک، بن‌بست بودن روستای مبدا صعود است. ماشین شما هرچه که باشد و هر توانی هم که داشته باشد، تا شیرکوه بیشتر نمی‌تواند شما را همراهی کند!

بدون شک یکی از علت‌های اصلی زیبایی این مسیر همین عدم دسترسی سهل‌الوصول است. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنم حتما و حتما از راهنمای مسلط به منطقه کمک بگیرید. منطقه در روزهای زیادی از سال مِه دارد و از مه درون جنگل هم با هیچ‌کس شوخی ندارد.

وجه تسمیه درفک چیست؟

محلی‌ها درفک را دلفک هم می‌گویند که مختصرشده دال‌فَک است اما در مورد علت نام‌گذاری این کوه، یکی از دامدارانی که خود را زاده این منطقه معرفی می‌کند با اشاره به صخره بلندی که از روی کاسه قله دیده می‌شود و در دیواره شمالی قرار گرفته، آشیانه دالِ معروف درفک را نشانم می‌دهد! دال یکی از پرندگان بزرگ شکاری است که لاشه‌خوار بوده و معمولا بر روی صخره‌های بلند آشیانه می‌گزیند.

در مورد نام این کوهستان جذاب و وسیع، یک روایت تاریخی هم وجود دارد که در بسیاری از سایت‌ها به آن اشاره شده است. این طور عنوان شده که درفک، تغییرشکل یافته دربیک است که یکی از اقوام ساکن این منطقه بوده‌اند. شنیدن این موضوع توجهم رو جلب کرد و جستجوی دقیق‌تری در کتاب‌های تاریخی ایران انجام دادم و به نتیجه جالبی رسیدم.

حسن پیرنیا در کتاب تاریخ ایران باستان دِربیک‌ها را یکی از اقوام سکایی معرفی می‌کند که در اوایل حکومت هخامنشیان ساکن حوالی دریاچه آرال بوده‌اند. از آن‌جایی که دریاچه آرال بین قزاقستان و ازبکستان قرار گرفته است به نظر می‌آید دربیک و درفک فقط تشابه اسمی دارند و از نظر جغرافیایی در فاصله زیادی از یکدیگر قرار گرفته‌اند.

 بهترین فصل صعود به قله درفک چه زمانی است؟

کوهستان درفک در فصل پاییز و بهار شاهکار است و هیچ‌وقت شما را پشیمان نمی‌کند بهترین زمان برای بازدید از جنگل‌های سیاهکل و دیلمان و البته صعود به درفک، در فصل بهار از اوایل اردیبهشت تا اوایل تیرماه است. پاییز رنگارنگِ جنگل درفک را از میانه‌های آبان تا قبل از پایان آذرماه می‌توانید ببینید. البته اگر سال زود باشد و سرما زود به منطقه بیاید از اواسط مهرماه هم جنگل را خزان می‌زند!

آیا درفک یک قله آتشفشانی است؟

علی مقیم، کوهنورد قدیمی و نام‌آشنای ایران‌زمین در کتاب «کوهنوردی در ایران»، کوهستان درفک را به عنوان یک آتشفشان خاموش معرفی کرده است. وی با اشاره به کاسه بزرگ قله و شباهت این دهانه وسیع با سایر قلل آتشفشانی ایران، بر این موضوع تاکید می‌کند.

از طرفی در لیست کوه‌های آتشفشانی ایران تنها به پنج قله دماوند، سبلان، سهند، تفتان و بزمان اشاره شده است و نامی از قله درفک آورده نشده است! با مراجعه به کتاب «تنوع زمین‌شناختی ایران» نوشته امیر توکلی صبور، نویسنده وجود فعالیت‌های آتشفشانی در نقاط مختلف ایران به جز این پنج قله را تایید می‌کند اما اشاره مستقیمی به قله درفک ندارد.