دریاچه نئور اردبیل

اگر از علاقمندان ماهیگیری هستید، یا طرفدار کمپینگِ راحت و بدون پیاده‌روی در کوهستان یا برعکس اهل کوهپیمایی‌های طولانی هستید، دریاچه نئور Neor اردبیل یکی از بهترین پیشهادات برای شماست.

در این مطلب کمی درباره سیمای طبیعی دریاچه نئور نوشته‌ام، این که راه‌های دسترسی به آن چگونه است و همینطور بهترین زمان بازدید از دریاچه چه فصلی است البته با توجه به تجربیات شخصی.

دریاچه نئور کجاست؟

بزرگ‌ترین دریاچه استان اردبیل با مساحت ۴۲۰هکتار در منطقه داش بلاغ عباس‌آباد و بر اساس تقسیم‌بندی‌های سیاسی استانی، در مرز مشترک با گیلان واقع شده است. این دریاچه آب شیرین در میان کوهستان بَغروداغ در جنوب شرقی اردبیل شکل گرفته است.

مسیر دسترسی به دریاچه نئور از اردبیل و در جاده خلخال است. بعد از ۳۵ کیلومتر به سه راهی بودالالو می رسید. از اینجا تا دریاچه ۱۳ کیلومتر جاده کوهستانی زیبا پیش رو دارید که به علت عرض کم، اجازه تردد ماشین‌های بزرگ مانند اتوبوس در آن وجود ندارد.

اما اگر از تهران به سمت نئور می‌آیید، بهترین و نزدیک‌ترین مسیر استفاده از جاده سرچم است. در کیلومتر ۸۰ اتوبان زنجان تبریز، خروجی سرچم به سمت اردبیل را انتخاب کنید و پیش از رسیدن به اردبیل در سه راهی عباس‌آباد راهی دریاچه شوید.

دریاچه دوم نئور کجاست؟

در برخی منابع ذکر شده که نئور از دو دریاچه چسبیده به هم تشکیل شده است. دریاچه‌ها در فصل‌های پرآب به هم می‌پیوندند و تشکیل یک دریاچه مشترک را می‌دهند. اما شاید این موضوع برای کوهنوردان و طبیعت‌گردانی که معمولا در فصل بهار و اوایل تابستان از اینجا بازدید کرده‌اند، عجیب باشد چرا که چنین چیزی مشاهده نکرده‌اند.

 در بازدیدی که در تابستان سال ۱۳۹۴ که یکی از تابستان‌های خشک دهه اخیر بود از دریاچه داشتم، این تفکیک دریاچه‌ها دیده می‌شد که در عکس‌های مربوط به آن سال مشهود است.

آب دریاچه از کجا می‌آید؟

در اطراف دریاچه نئور چشمه‌های پرآب زیادی وجود دارد که همراه با آبی که از ذوب برف کوه‌های سردسیر منطقه به پایین سرازیر می‌شوند، منابع اصلی تامین آب دریاچه را تشکلی می‌دهند. از طرفی سرمای هوا در این نقطه باعث شده، آب حداقل تبخیر را داشته باشد و بدین ترتیب نئور، تبدیل به یک دریاچه کوهستانی دائمی شده است.

یک آب‌بند در شمال دریاچه احداث شده که وظیفه تنظیم آب خروجی را بر عهده دارد.  در ضلع دیگر دریاچه، ساختمان محیط‌بانی دیده می‌شود.

اگرچه عمق دریاچه در نقاطی به حدود ۶متر می‌رسد اما میانگین عمق آن ۳متر اعلام شده است. آب دریاچه ابتدا از طریق رودخانه هیر در در جاده سرچم، به رود قره سو می‌ریزد.

بهترین زمان بازدید از نئور

به دلیل سردسیر بودن منطقه، دمای هوا در گرم‌ترین روزهای سال به کمتر از ۳۰ درجه می‌رسد و البته در زمستان ۲۰ درجه زیر صفر پایین می‌آید. به همین دلیل بهترین فصل بازدید از نئور، انتهای بهار و طول تابستان است. در فصل زمستان آب دریاچه یخ می‌زند و ضخامت یخ روی دریاچه در مواقعی تا حدود یک متر هم می‌رسد.

با وجود خنک‌بودن هوا در تابستان، آفتاب کوهستان حسابی سوزنده است و از آن‌جایی که پوشش گیاهی درختی در اطراف دریاچه وجود ندارد و به جز چند آلاچیق کوچک، هیچ سایبانی در منطقه نیست بهتر است که با امکانات کامل برای بازدید و اتراق در کنار دریاچه راهی شوید.

مشهورترین دریاچه استان اردبیل، مبدأ یکی از زیباترین مسیرهای طبیعت‌گردی ایران در فصل بهار و تابستان است که تا استان گیلان و ییلاق سوباتان می‌رود.  فکرش رو بکنید این دریاچه زیبا، شروع چه برنامه دیدنی ‌می‌تواند باشد! در حالی که پایان مسیر هم ییلاقی شناخته‌شده در گیلان است.

ساکنان و آبزیان دریاچه

دریاچه نئور مانند تمام آبگیرهای دیگر، در فصل مهاجرت پرندگان میزبان آن‌هاست. هم‌چنین شنگ Sheng یا سمور آبی تنها پستانداری است که در نئور زندگی می‌کند. گاماروس که نوعی سخت‌پوست و موردعلاقه ماهی قزل‌آلا است از اصلی‌ترین آبزیان دریاچه به شمار می‌رود. گاماروس‌ها با تغذیه از گیاهان و جانوران محیط، مواد آلی آن‌ها را به موجودات بالای هرم زیستی انتقال می‌دهند!

یکی دیگر از گیاهان دریاچه نئور بارهنگ آبی نام دارد که وظیفه پالایش و تصفیه آب(گیاهپالایی) را به عهده گرفته است. علاوه بر آن، انواع گونه‌های گیاهی در فصول مختلف به خصوص بهار در کوه‌های اطراف دریاچه چشم‌نوازی می‌کنند.

ماهیگیری در دریاچه نئور اردبیل

نئور یک استخر طبیعی بزرگ برای پرورش ماهی به خصوص قزل‌آلای رنگین کمانی است. هر سال در ماه‌های گرم سال، علاقمندان به ماهیگیری راهی دریاچه می‌شوند در اطراف آن کمپ می‌زنند. این دریاچه اگر چه بخشی از منطقه حفاظت‌شده لیسار است اما با نام منطقه حفاظت شده نئور، توسط محیط زیست استان اردبیل محافظت می‌شود و برای ماهیگیری در آن باید از این اداره مجوز دریافت کنید.

* عکس‌های دریاچه نئور رو در سفرهایی که از بهار ۱۳۹۰ به بعد داشتم، گرفتم. بعضی با دوربین عکاسی و بعضی با موبایل!