ردپای ساسانیان در گچبری‌های بندیان درگز
کشاورز دَرگزی سوار بر تراکتور مشغول مسطح‌کردن زمین خود است که احساس می‌کند تیغ تراکتورش به چیزی گیر کرده! پیاده می‌شود و خود را در میان یک عمارت باشکوه ساسانی می‌بیند! و به این ترتیب در سال ۱۳۶۹ این محوطه باستانی کشف می‌شود.
از پارک ملی تندوره تا بندیان درگز
در یکی از تورهای حیات وحش که برای دیدن پلنگ ایرانی به پارک ملی تندوره برنامه‌ریزی کرده‌بودم، از آنجایی که خیلی زود پلنگ دیدیم و تمام اهداف برنامه به موقع محقق شد فرصتی دست داد تا به سراغ تاریخ این منطقه هم برویم.
اطلاعاتی که از سایت بندیان درگز داشتم، به من تصوری در حد یک تپه باستانی داده بود. اما اولین بازدید از بندیان، من و همسفرانم را حسابی شگفت‌زده کرد با نقش‌هایی زیبا و متفاوت با آنچه تا به حال در سایت‌های تاریخی ایران دیده بودیم.
جدا از گچبری‌ها و نقش برجسته‌ها، شیوه نگهداری سایت ساسانی درگز بسیار قابل ستایش بود. این که در یک نقطه مرزی برای نگهداری از یک سایت گمنام تاریخی چنین سازه‌ای برپا شده باشد در باور ما نمی‌گنجید!
به عنوان یک ایرانی ممنونم از فرد یا افرادی که قطعا پیگیری فراوان کرده‌اند و با هوشمندی در سفر یک مقام بلندپایه، دستور ساخت این سازه را گرفته‌اند. (و البته قطعا پیگیری زیادی هم کرده‌اند)
سایت موزه ساسانی بندیان کجاست؟
درگز یکی از شهرهای مرزی ایران با ترکمنستان و در نزدیکی مرز ترانزیتی لطف‌آباد واقع شده است. سایت تاریخی بندیان درگز در فاصله ۲کیلومتری شمال این شهر و عملا بخشی از شهر است.
راحت‌ترین مسیر دسترسی به درگز از مشهد و جاده قوچان به باجگیران است که حدود ۴ساعت زمان میبرد. اگر فرصت کافی داشتید که یک روز بیشتر وقت بگذارید، پیشنهاد می‌کنم پیمایش دره زیبای شمخال در نزدیکی باجگیران را به برنامه سفر خود اضافه کنید.
مسیر دیگری که کمی نزدیک‌تر است اما از جاده‌ای سخت‌تر عبور می‌کند از کلات نادری به درگز می‌رسد. برتری این جاده، جاذبه‌های بسیاری است که سر راه قرار دارد؛ از آبشارهای قره‌سو و ارتکند گرفته تا دیدنی‌های کلات نادری و پارک ملی تندوره.
ردپای هنر در سایت تاریخی بندیان
موضوعی که در نوبندیان برایم عجیب بود، وجود نقش‌های اسطوره‌ای متفاوت با آنچه پیش از این دیده بودم. شکل‌هایی شبیه به آنچه در معابد چین و هندو دیده می‌شود! از شکل گاو و مار و عقرب گرفته تا صحنه شکار و تاج‌گذاری و ضیافت و مراسم مذهبی…
اکتشافات تا به امروز، قدمت بندیان درگز را به زمان پادشاهی بهرام پنجم نسبت می‌دهد یعنی حدود ۱۶۰۰سال پیش. در اواخر دوره ساسانیان این بنا تخرب و بر روی آن ساختمانی دیگر برپا شده است.
محوطه بندیان وسیع‌ترین گچبری یافت‌شده از دوران ساسانیان را در دل خود جای داده است.
آنچه که امروز به عنوان سایت تاریخی بندیان قابل بازدید است بخش کوچکی از یک محوطه ۱۲هکتاری است که شامل نیایشگاه، محراب، اتاق هدایا و نذورات، کتیبه‌هایی به خط پهلوی ساسانی و نقوشی بر روی گچ می‌شود.
هم‌چنین در کنار این محوطه‌ی مسقف و در فضای بیرونی، آتشکده‌ای به شکل مربع کشف شده که پیرامون آن فضایی سکومانند برای قراردادن چوب و عود و وسایل نگهبان آتش بوده است.
یه چیزی رو توجه کردید؟! بندیان درگز تا عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان تنها ۱۴۰کیلومتر فاصله دارد در حالی که ۱۰۰۰کیلومتر دورتر از پایتخت ایران است! بنازم وسعت ایران‌زمین رو…
گزارش خیلی خوبی بود ممنون
سپاس از توجه شما