شیرازی‌ها با نام دریاچه نمک می‌شناسنش! وقتی به راننده تاکسی گفتم ما رو ببر مهارلو یه جوری نگاهم کرد که احساس کردم اسم رو اشتباه گفتم. بعد از یه مکث کوتاه پرسید: نکنه می‌خوای بری دریاچه پریشون دشت ارژن؟ آخرش مجبور شدم عکس مهارلو رو نشونش بدم. گفت: «ها کاکو چرا عذابمون می‌دی خو از اولش بگو دریاچه نمک!»
راه دسترسی به دریاچه مهارلو
دریاچه مهارلو از شمال به رود کُر و ازجنوب به رود قَرَه‌آقاچ محدود می‌گردد. این دریاچه در استان فارس و در فاصله ۲۵کیلومتری جنوب شرقی شهر شیراز شکل گرفته است. برای رفتن به مهارلو از شیراز باید راهی جاده فسا شوید.
البته ما در برنامه دیگری پس از بازدید از باغ سنگی سیرجان به شیراز می‌آمدیم پس از بازدید از کاخ ساسانی سروستان، راهی دریاچه نمک شدیم.
از لحظه‌ای که اولین نما از دریاچه مهارلو در کنار جاده پدیدار می‌شود تا نقطه پایانی آن بیش از ۳۰کیلومتر درازا دارد. معمولا اسکله قدیمی و تفرجگاه کنار آن، بیشتر مورد توجه گردشگران است و بیشترین عکس‌های اینترنتی هم از تپه کنار اسکله ثبت شده است.
مهارلو در چه فصلی صورتی است؟
اگر با دیدن عکس‌های توریست‌ها در کنار دریاچه قرمز و صورتی‌رنگ با مهارلو آشنا شدید بدانید و آگاه باشید که آب دریاچه همیشه به این رنگ‌ها نیست.
با سپری شدن زمستان و گرم‌شدن تدریجی هوا، همین که حجم آب کم می‌شود رنگ دریاچه شروع به تغییر می‌کند. البته گرمای هوا و بهار در شیراز از اسفندماه شروع می‌شود. فراموش نکنید که مهارلو در نیمه جنوبی ایران واقع شده است.
این شرایط تا پیش از اوج‌گرفتن گرمای تابستان ادامه دارد. تابستان‌های منطقه گرم است و سطح آب دریاچه در کمترین میزان خود قرار دارد. البته سال‌هایی هم بوده که شرایط جوی تغییر کرده و همه این پیش‌بینی‌ها را به هم زده است اما عموما این فرمول برای بهترین زمان بازدید از دریاچه مهارلو جواب می‌دهد.
در فصل بهار، هوای اطراف مهارلو مطبوع است. حاشیه دریاچه پر از گل‌های شقایق می‌شود و نمایی فوق‌العاده به آن می‌دهد. پیش از آن که به ساحل دریاچه برسید، نسیم خنک بهاری شما را سرشار از لذت خواهد کرد.
دلیل قرمزی دریاچه مهارلو چیست؟
در بازدیدی که در فصل بهار از مهارلو داشتیم، آب دریاچه از دور قرمز‌رنگ به نظر می‌آمد. این ترکیب رنگ با گل‌های بهاری در اطراف آبگیر، حسابی چشم‌نوازی می‌کند.
هر چند این قرمزی نشانه خوبی نیست. رنگ قرمز دریاچه به دلیل افزایش نوعی جلبک در آب به نام کِشَند قرمز است. این پدیده به دلیل پایین‌آمدن سطح آب دریاچه و در نتیجه افزایش غلظت نمک موجود در آب پدیدار می‌شود.
آب دریاچه مهارلو شور است و از رودخانه‌های خشک، چنار راهدار و نظرآباد سروستان تامین می‌شود.
پرنده نگری در دریاچه مهارلو شیراز
پاییز و به خصوص زمستان بهترین فصل پرنده‌نگری در تالاب مهارلو است. فلامینگو و مرغابی‌سانان از جمله پرندگانی هستند که در فصول سرد بر روی دریاچه دیده می‌شوند. احداث یک برج دیده‌بانی برای پرنده‌نگری در کنار دریاچه (به مانند سایت پرنده‌نگری تالاب کانی برازان مهاباد) و در اختیارگذاشتن تلسکوپ و دوربین‌های مناسب برای تماشای پرندگان می‌تواند به رواج پرنده‌نگری کمک کند.
متوسط ارتفاع دریاچه مهارلو از سطح آب‌های آزاد حدود ۱۴۶۰ متر و میانگین عمق آن کمتر از ۵۰سانتی‌متر است. آرتمیا یا میگوی آب شور از ساکنان اصلی مهارلو،به راحتی در آب شور دریاچه زندگی می‌کند. آرتمیا غذای مورد علاقه فلامینگوست! حالا دلیل حضور دسته‌های بزرگ فلامینگو در مهارلو مشخص شد!
در مهارلو ماهی وجود ندارد پس مقصد مناسبی برای علاقمندان به ماهیگیری نخواهد بود. از طرفی منطقه شکارممنوع مهارلو یکی از مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست است. در کنار آن پاسگاه محیط زیست واقع شده در نتیجه محافظت جدی از این محدوده صورت می‌گیرد. بهتر است فقط و فقط برای لذت‌بردن از طبیعت راهی مهارلو شوید و از آرامش کنار دریاچه بهره ببرید.
در مجاورت دریاچه تاسسیات رفاهی ایجاد شده است که البته همیشه فعال نیست. اما قدم‌زدن بر روی اسکله‌ای که شما را به میان دریاچه میبرد تجربه خوبی خواهد بود.
استخراج نمک از دریاچه مهارلو
جالب است بدانید که نمک موجود در دریاچه استخراج می‌شود و در استان فارس و تمام کشور به مصرف می‌رسد. یکی از مشتری‌های این نمک، پتروشیمی شیراز است که به دلیل خلوص بالای نمک مهارلو، مشتری همیشگی آن است.
در سال‌های اخیر ورود فاضلاب شهری به آب دریاچه مانند بسیاری از دریاچه‌های دیگر ایران، تهدید بزرگی برای آن به شمار می‌رود.
اولین دریاچه صورتی که با آن آشنا شدم در سفر سیستان و بلوچستان و نزدیک چابهار بود. دیگر دریاچه صورتی ایران که بزرگ‌ترین دریاچه نمک دنیا هم هست رضاییه یا ارومیه نام دارد. در واقع بیشتر دریاچه‌های نمک ایران در فصول خاصی به رنگ صورتی یا قرمز در می‌آیند. اما نام هیچ‌کدام صورتی نیست به جز دریاچه صورتی چابهار.
خشک شدن دریاچه‌های معروف استان فارس
در استان فارس و اطراف شیراز چند مورد از دریاچه‌های معروف ایران شکل گرفته‌اند. از پریشان و مهارلو گرفته تا بختگان و طَشک. در زمان‌های نه چندان دور همگی این دریاچه‌ها آب داشته‌اند و در فصول مختلف میزبان صدها هزار پرنده مهاجر و بومی بوده‌اند.
امروز تمام این دریاچه‌ها تقریبا خشک شده‌اند و یا این که در بعضی سال‌های پربارش، تنها بخشی از آن‌ها آبگیری می‌شود. در این میان وضعیت مهارلو از بقیه بهتر است و هنوز می‌توان به آن دریاچه گفت.
